راه های صحیح کنترل خشم کودکان
خشم یکی از احساسهای اصیل و واقعی است اما مسئلهای که وجود دارد این است که ما چگونه میتوانیم احساس خشم را کنترل کنیم و درواقع ابراز کردن ناصحیح خشم باعث بروز مشکلات رفتاری در افراد میشود هر فردی باید بداند که عصبانی شدن و خشمگین شدن طبیعی است اما ابراز کردن نادرست آن مثل پرخاشگریهای کلامی یا غیرکلامی آسیبزننده میشود
ازآنجاییکه زبان کودک بازی است و برای آموزش هر مهارتی میتوانیم از بازی و داستان استفاده کنیم در کنترل خشم هم اینیکی از مؤثرترین راهکارها به شمار میآید
در این مطلب، ابتدا در مورد بازیهایی که منجر به یادگیری مهارت کنترل خشم در کودکان میشود، اشاره میکنیم
بساز و خراب کن
یکی از بازیهای کنترل خشمساختن و خراب کردن است.
بچهها وقتی عصبانی هستند وسایل رو به هم میریزند پرت میکنند میشکنند و ما میتوانیم برای تخلیه این هیجانهای منفی از اسباببازیهایی استفاده کنیم که باعث تخلیه هیجانی کودک و آسیب نرساندن به وسایل دیگر میشوند مثل وسایل خانهسازی و ساختوساز کودک چندین بار بعد از ساخت میتواند آن را خراب کند و به این شکل هیجانی خشم را کنترل کند
و حتی یکی دیگر از بازیهای خراب کردنی حباب بازی است که در این بازی کودکان مجبورند تنفس آرام، طولانی و آهسته داشته باشند و درواقع لابهلای بازی تکنیک تنفس جهت آرامسازی هم انجام شد .این بازی برای کودکان 3 – 5 ساله مناسب است.
بازی بپر بپر
در این بازی کودک با پرشهایی که انجام میدهد و فشار دادن پا بر روی زمین باعث خروج خشم از بدن میشود . به کودک میگوییم که هر میزانی که دوست داری پایت را به زمین فشار بده
بهتر است برای این بازی حتماً بچهها با کفش باشند مراقب باشید ضربهها آسیبهایی به کودک وارد نکنند همچنین این یازی را میتوان در زیرزمین یا پارکینگ خانه انجام داد
بازی تولید صدا
بچهها عاشق سرو کردن و تولید صدا هستند و بهگونهای هیجانات خود را از طریق سروصدا خارج میکنند این موضوع در سنین بالاتر میتواند به کنترل خشم و حتی مهارتهای شنیداری و موسیقیایی کودک کمک کند. وسایلی مثل طبل و سازهای موسیقی بهترین گزینه است، اما اگر شرایطش را ندارید، با یک قاشق و یک ظرف، میتوانید خشم کودکتان را کنترل کنید.
بادکنک عصبانی
کودک با نفسهای سنگین و عمیق به داخل بادکنک، میتواند انتقال خشم خود به داخل بادکنک را لمس کند و ببیند. والدین باید به او بفهمانند که نفسهای او، همراه باخشم است که در حال پر کردن بادکنک هست. سپس از او بخواهید که بادکنکش را بترکاند. او بدون اینکه به کسی آسیبی برساند خشم خود را تخلیه کرده است. همچنین کودک میتواند با تخلیه باد بادکنک و مشاهده آن، خالی شدن خشم را مشاهده کند.
گِل بازی و خمیربازی
والدین سختگیر یا وسواسی خیلی از مواقع بچهها را از گل بازی منع میکنند اما این بازی یکی از بازیهایی است که باعث تقویت مهارت دست ورزی بچهها و تقویت عضلات انگشتانشان شده و هم در کنترل خشم آنها میتواند اثر بسیار زیادی داشته باشد . گِل بازی و خمیربازی، هم برای رشد خلاقیت کودک و هم برای تخلیه هیجانی و کنترل خشم او مؤثر است. بهتر است در این بازی از قالبهای آماده استفاده نکنید تا کودک هیجاناتش را بهراحتی و بدون هیچ تسهیلکنندهای ابراز کند. این بازی برای سنین 3 تا 11 سال مناسب میباشد.
بازی مکث
به کودک یاد بدهید سعی کند از محیط خارج شود تا ۱۰ بشمارد و برای آرام شدن صبر کند. همچنین لازم است که والدین در طول این بازیها، به کودک، هیجان خشم را توضیح داده ، به او نشان دهند که چگونه خشم از سر و بدن او به نوک انگشتان میآید و باکاری که میکند، از بدن او خارج میشود.
پاره کردن روزنامه
برای کودکتان مقداری روزنامه باطله تهیهکرده و به او بگویید هر وقت عصبانی شد و خواست واکنش نشان دهد، روزنامههایش را تا آنجا که میتواند پاره کرده و ریزریز کند.
خشم کودک
کشیدن نقاشی خشم
از احساسی که داری یا کاری که دوست داری انجام بدهی تا عصبانیتت رفع شود یک نقاشی بکش، سپس نقاشی را پارهپاره کن.
بازی ضربه زدن
به بالش، کیسۀ بوکس یا کوسنهای مبل مشت بزن (حتی اجازه داری موقع این کار تصور کنی به کسی که از دستش عصبانی هستی مشت میزنی)حتی این ضربه زدن میتواند با توپ فوتبال و حالت شوت کردن توپ هم باشد
احساست را برای یکی از عروسکهایت یا بالشت شرح بده. فکر کن آن عروسک همان کسی است که از دستش عصبانی هستی یا دوستی است که میتوانی تمام حرفهایت را برایش بگویی، او هم رازت را در دلش همیشه نگه میدارد.
تغییر مکان
موقع عصبانیت پیادهروی کن، بدو.و از فضایی که بودی فاصله بگیر.
تمرین بیان احساس
از احساسی که داری با من یا پدرت یا دوستت یا حتی حیوان خانگیات حرف بزن.
نوشتن نامه
برای کسی که از دستش عصبانی هستی نامه بنویس و سپس آن را پاره کن و دور بریز.
سخن آخر:
همراهی والدین نکته بسیار مهم در این بازیها و کنترل خشم، این است که کودک بهتنهایی موضوع را یاد نمیگیرد، بلکه کاملاً وابسته به آموزش والدین هستند. بنابراین، والدینی که به روشهای تربیتی مسلط نباشند و نتوانند یا نخواهند برای آموزش این مهارتها به کودک خود وقت بگذارند، در آینده نمیتوانند انتظار رفتار منطقی و معقول از او داشته باشند.
کنترل خشم، مهارتی است که اگر درست آموخته شود، تضمین یک زندگی سالم و بیدردسر را در آینده خواهد داد.
هدف این است به کودک کمک شود برای برونریزی خشم از جسم و روح فرزندتان به شکلی که صدمهای به خودش یا دیگران نزند و عصبانیتش را درک کند و با آن کنار بیاید.
نویسنده : عاطفه نیازی
در صورتی که به یادگیری اصول فرزند پروری و راه بر قراری ارتباط موثر تر با فرزندان خود علاقه دارید پیشنهاد میکنیم مقالههای بخش کودک ، کودک و نوجوان و خانواده سایت رو مطالعه و صفحه اینستاگرام پنجره چهارم زندگی رو دنبال کنید تا هرروز باهم نکات و تکنیکهای جدیدی رو یاد بگیریم.